Фігурнае катанне
Нараджэнне фігурнага катання як віду спорту звязваюць з момантам, калі канькі пачалі вырабляць з жалеза, а не з косці. Па дадзеных даследаванняў, упершыню гэта адбылося ў Галандыі, у XII—XIV стагоддзі. Першапачаткова фігурнае катанне ўяўляла сабой спаборніцтва па майстэрстве вычэрчваць на лёдзе разнастайныя фігуры, захоўваючы пры гэтым прыгожую позу.
На I Кангрэсе канькабежцаў у 1871 годзе фігурнае катанне было прызнана як від спорту.
У 1882 годзе ў Вене адбыліся першыя ў Еўропе афіцыйныя спаборніцтвы па фігурным катанні. Праўда, першапачаткова, гэта былі свайго роду кулуарныя спаборніцтвы», бо ў іх прымала ўдзел усяго некалькі спартсменаў.
У 1891 годзе ў Гамбургу, адбыўся першы чэмпіянат Еўропы ў мужчынскім адзіночным катанні (перамог нямецкі фігурыст Оскар Уліг). Праз 4 гады, у 1896-ым, у Санкт-Пецярбургу адбыўся першы чэмпіянат свету па фігурным катанні (пераможца — Гілберт Фукс, Германская імперыя).
Першыя спаборніцтвы па фігурным катанні праходзілі толькі сярод мужчын-адзіночнікаў, жанчыны-фігурысткі атрымалі магчымасць удзельнічаць у чэмпіянатах свету толькі праз 10 гадоў. Праўда, у 1901 годзе, пад ціскам грамадскасці, ІСА ў выглядзе выключэння дазволіў удзельнічаць у мужчынскіх спаборніцтвах жанчыне — англічанцы.
Афіцыйна першы чэмпіянат свету сярод жанчын-адзіночніц прайшоў у канцы студзеня 1906 года ў Давосе (Швейцарыя). Абавязковыя фігуры ў жанчын і ў мужчын былі аналагічнымі, але адвольнае катанне жанчын адразу ж звярнула на сябе ўвагу высокай мастацкасцю, пластыкай і музычнасцю рухаў.
Да вайны скачкі лічыліся» вышэйшым пілатажам”, даступным не ўсім. Нават фігурысты сусветнага класа абыходзіліся двума-трыма скачкамі на праграму. У 1948 годзе Дзік Батан зрабіў рэвалюцыю, прадставіўшы адвольную праграму, насычаную скачкамі, уключаючы двайны аксель. З тых часоў скачкі трывала абгрунтаваліся ў арсенале фігурыстаў.
Спартыўныя танцы на лёдзе паўсталі ў канцы 1940-х у Вялікабрытаніі, а затым атрымалі распаўсюджванне ва ўсім свеце. У 1952 годзе спартыўныя танцы былі ўключаны ў праграму чэмпіянатаў свету і Еўропы.
Гісторыя развіцця фігурнага катання на каньках у Беларусі пачынаецца з 60-х гадоў 20 стагоддзя. У 1961 годзе, па запрашэнні спартыўнага кіраўніцтва з Расіі (Тула, Томбаў), прыехала група фігурыстаў у колькасці 8 спартсменаў і іх трэнер Кочепасов л.к. якая прыбыла група расійскіх фігурыстаў не толькі актыўна працавала з пачаткоўцамі спартсменамі нашай рэспублікі, але і абараняла гонар на Усесаюзнай арэне (спартакіяда народаў СССР, мноства матчавых сустрэч з сяброўскай Прыбалтыкай). З вялікім энтузіязмам яны развівалі і прапагандавалі фігурнае катанне на каньках у г.Мінску.
Першай лядовай базай фігурыстаў у зімовы час была пляцоўка пры РДФК. Праз некаторы час адкрыліся навучальныя групы па фігурным катанні на каньках пры ДСО «Спартак».
У г. Мінску пачалі адкрывацца платныя групы пачынаючых фігурыстаў: у парку ім. Горкага, у парку Чалюскінцаў і будтрэсце № 5. Фігурнае катанне на каньках у г. Мінску стала вызначацца ў спецыялізацыях. З’явіліся такія віды як парнае катанне і спартыўныя танцы на лёдзе (адзіночнае катанне – натуральна). У сувязі з гэтым адкрываліся новыя таварыствы, якія культывуюць гэты від спорту. Першай вядучай школай па фігурным катанні на каньках з 1967 года было таварыства «Спартак».
З адкрыццём Палаца спорту адкрыліся платныя групы пры ім, а неўзабаве і ДСА «Дынама», дзе працавалі 6 трэнераў, і развівалася асабліва парнае катанне і танцы на лёдзе.
У 1974 годзе адкрылася яшчэ адна школа па фігурным катанні на каньках – ДСО «Зеніт», дзе прыкладна працавала каля 10 трэнераў-выкладчыкаў. Да 1975 года колькасць трэнерскіх кадраў, якія маюць дачыненне да фігурнага катання на каньках, складала больш за 20 чалавек. І, нарэшце, у 1975 годзе ў парку ім. Горкага быў адкрыты трэніровачны каток для хакея і фігурнага катання на каньках. Школа ДСО “Спартак” стала грунтавацца на гэтым катку.
Росквіт фігурнага катання ў Мінску прыйшоў на канец 80-х гадоў. Сталі працаваць дзве вялікія школы па фігурным катанні на каньках «Спартак» і «Зеніт», акрамя гэтага працавалі платныя групы ў зімовы час пры стадыёне «Трактар», заводзе «Тэрмапласт» і парку ім. Горкага і некаторых месцах парку Чалюскінцаў. Менавіта ў гэты перыяд праца стала сістэматычнай і планамернай. Была пастаўлена і добра арганізавана трэнерская і вучэбная работа. І гэта дало свае вынікі. Актыўна прагрэсуюць усе віды фігурнага катання на каньках: адзіночнае, парнае і танцы на лёдзе. Беларускія фігурысты на ўзроўні змагаліся з фігурыстамі Масквы і Ленінграда.
З вучэбна-трэніровачных груп выраслі такія фігурысты як Скрабнеўская Н. (чэмпіёнка СССР, вучаніца Кудраўцава В. н.), Колтун Яўген, Гуд Алена (бронзавыя прызёры чэмпіянату свету сярод юніёраў), Мишкутенок Наталля (неаднаразовая чэмпіёнка Еўропы і чэмпіёнка Алімпійскіх гульняў). Некаторыя спартсмены ўваходзілі ў склад юнацкай зборнай краіны.
З адкрыццём у 1999 годзе лядовага палаца спорту па вул.Прытыцкага, у чарговы раз пачынае сваю працу ДЮСШ па фігурным катанні на каньках, у якой стала займацца 164 навучэнцаў з 11 трэнерамі-выкладчыкамі. З 2000 года Геаграфія фігурнага катання на каньках у Беларусі пашыраецца – адкрываюцца дзіцячыя платныя групы навучання фігурнаму Катанню на каньках у крытым катку парку ім. Горкага, а таксама на базе трэніровачнага катка Палаца спорту па праспекце Пераможцаў. Будуюцца новыя лядовыя палацы ў Брэсце, Віцебску, Гомелі, Магілёве, Наваполацку, Гродне і c 2013 уведзены ў строй новы крыты каток па праезду Каралінскаму для спецыялізаванай дзіцяча-юнацкай школы алімпійскага рэзерву па фігурным катанні на каньках.
У цяперашні час у Рэспубліцы Беларусь працуюць:
горад Мінск:
РЦАП па зімовых відах спорту (аддзяленне фігурнага катання на каньках).
Аддзялення фігурнага катання:
2 аддзяленні фігурнага катання ў Брэсцкай вобласці,
1-у Віцебску,
1-У Гомелі,
1-у Пружанах,
1-У Баранавічах.
СДЮШАР па фігурным катанні на каньках;
ГЦОР па лядовых дысцыплінах (аддзяленне фігурнага катання на каньках);
Мінскае гарадское аддзяленне ГА “Беларуская федэрацыя фігурнага катання”
Тэлефон: 334-00-71
Адрас: вул. в. Харужай, 13/61
Старшыня: Патапенка Ірына Яўгенаўна
Спецыялізаваныя вучэбна-спартыўныя ўстановы, якія развіваюць фігурнае катанне ў горадзе Мінску
Дзяржаўная ўстанова “ГЦОР па лядовых дысцыплінах“
Дырэктар: Новаковіч Аляксандр Мікалаевіч
Адрас: 220020 г. Мінск ,праспект Пераможцаў, 111 МКСК “Мінск-Арэна”, СС ” канькабежны стадыён»
Тэлефон: 1.Дырэктар-8 (017) 2090734
2.Намеснік дырэктара-8 (017) 2790495
3.Інструктары-метадысты па відах спорту-8 (017) 2090621
Факс: 8 (017) 2790497
Установа “СДЮШАР па фігурным катанні на каньках“
Дырэктар: Фурманаў Сяргей Аляксандравіч;
Тэлефон: 396 62 73
Адрас установы: 220116, г. Мінск, пр-д. Каралінскі, 5;
220116, г. Мінск, пр-д. Каралінскі, 1
Тэл. / факс 396-62-80
Сайт – www.ledlife.by