Фехтаванне

Фехтаванне – від спорту, які аб’ядноўвае адзінаборствы з ужываннем халоднай спартыўнай зброі (рапіра, эспадрон, шпага, штык). У 1917 годзе фехтаванне ўключаецца, як абавязковы прадмет у праграму дапрызыўнай падрыхтоўкі. Гурткі фехтавання з’явіліся ў канцы 1920-х гадоў у вайсковых частках, як сродак фізічнай падрыхтоўкі. Пасля расфарміравання ўсенавуча фехтаваннем у Беларусі займаюцца толькі асобныя аматары. Адсутнасць інвентара і кваліфікаваных трэнераў затрымлівала развіццё спартыўнага фехтавання ў Рэспубліцы.

У 1928 годзе фехтавальшчыкі Беларусі прынялі ўдзел у 1-й Усесаюзнай Спартакіядзе. У 1929 годзе, як навучальны прадмет фехтаванне з’явілася ў праграме Мінскага тэхнікума фізічнай культуры. Аднак шырокага распаўсюджвання спартыўнага фехтавання ў Беларусі ў гэты перыяд не назіраецца. З фехтаваннем пачынаюць знаёміцца, але сур’ёзнага захаплення гэтым відам спорту няма.

У 1937 годзе ствараецца Беларускі дзяржаўны Ардэнаносны інстытут фізічнай культуры. Фехтаванне становіцца ў ім праграмным. Першымі выкладчыкамі па фехтаванні і рукапашным баі былі: С.А. Васільеў, С. і. Кудраўцаў, Я. А. Ермакоў, В. і. Жылінскі. Упершыню пачынае праводзіцца работа сярод дзяцей пры Мінскім Палацы піянераў. Арганізатарам і трэнерам першай беларускай спартыўнай групы па фехтаванні быў С.і. Кудраўцаў.

З 1938 года пачынаюць праводзіцца спаборніцтвы на першынство г.Мінска ў якіх удзельнічаюць і студэнты ІФК. У 1941 годзе праводзіцца асабіста-Каманднае першынство Беларусі ў якім прыняло ўдзел 59 чал.Жанчыны ў спаборніцтвах не выступалі з-за непадрыхтаванасці. Спаборніцтвы праводзіліся па фехтаванні на шаблях, рапірах і карабінах з эластычным штыком.

Званне чэмпіёнаў Рэспублікі па фехтаванні на рапірах і шаблях выйграў м. Дзяткоў, на карабінах выкладчык ІФК М.Сарокін. Нягледзячы на тое, што ў 1938-1941 г.г. назіралася некаторае ажыўленне ў працы па фехтаванні, яно ўсё яшчэ не атрымала масавага распаўсюджвання, а распачатая ў 1941 годзе вайна спыніла ўсякую працу па развіцці віду спорту ў Беларусі.

Пасля Вялікай Айчыннай вайны 1941-1945 г.г. разам з іншымі відамі спорту, у Рэспубліцы пачынае развівацца і фехтаванне. Цэнтрам усёй працы становіцца г. Мінск. У БДАІФК на фехтаванне і рукапашны бой па праграме адводзіцца значная колькасць гадзін. Але ў асноўным гэтыя гадзіны выкарыстоўваюцца на рукапашны бой і пераадоленне паласы перашкод.

У 1946 годзе на працу ў інстытут прыязджае К.Т. Булачка – Заслужаны майстар спорту СССР з жонкай Валянцінай Булачка. Па яго ініцыятыве ў г. Мінску быў створаны актыў фехтавальшчыкаў, арганізавана гарадская, а пазней і Рэспубліканская секцыя фехтавання. Спартыўным фехтаваннем пачынаюць займацца ў БДАІФК, у спартыўным таварыстве «Дынама». Праводзяцца паказальныя выступленні па фехтаванні ў школах, прадпрыемствах, парках. 15 ліпеня 1946 года ў Мінску былі праведзены першыя класіфікацыйныя спаборніцтвы. Пераможцай стала В.Яфімава. 8 чалавек выканалі нарматыў Ш разраду. У гэтым жа, 1946 годзе будучы Заслужаны трэнер СССР Герман Мацвеевіч Бокун арганізоўвае працу па фехтаванні сярод дзяцей г. Мінска, сумяшчаючы гэтую працу з вучобай у інстытуце і інтэнсіўнымі трэніроўкамі.

У 1946 годзе фехтавальшчыкі БССР упершыню прымаюць удзел у першынстве Савецкага Саюза. Каманда складалася са студэнтаў і выкладчыкаў ІФК (Белякоў, Няпраўскі, Вярыга, Яфімава, Марозава, К.Булачка, В. Булачка) заняла 9 месца.

У 1947 годзе малады калектыў ИФК папоўніўся яшчэ адной моцнай фехтавальшчыцай Болдырава Ларысай Пятроўнай (Бокун), выпускніцай Маскоўскага ИФК, вучаніца заслужанага майстра спорту СССР У.А. Аркадзьева.

У 1947 годзе каманда БССР, выступаючы на першынстве СССР займае 5 месца, а каманда жанчын у складзе: у.булачка, л. Болдырава, у. Яфімавай выйграла званне чэмпіёнаў Савецкага Саюза. У 1947 годзе праводзіцца першае пасляваеннае і другое па ліку першынство БССР. Чэмпіёнамі сталі: А.А. Аўсянкін (рапіра-мужчыны), В. Г. Булачка (рапіра-жанчыны), Г. М. Бокун (шабля), Ю. В. Дэксбах (шпага).

З 1947 года фехтаванне атрымлівае сваё развіццё ў г. г. Брэсце, Гомелі, Віцебску, Гродне, г.Мінску – ВНУ (БДУ, медыцынскі і політэхнічны інстытуты), ДСА «праца», «Дынама», Акруговы Дом афіцэраў, а з 1948 года ў г. г. Магілёве, Полацку, Баранавічах і Бабруйску.

У 1948 годзе на Усебеларускай Спартакіядзе ў спаборніцтвах прымаюць удзел 10 каманд: 9 ад абласцей і адна г.Мінска. Не ўдзельнічалі каманды ад Магілёўскай, Полацкай і Пінскай абласцей (па тагачасным адміністрацыйным дзяленні). Юнацкая зборная каманда БССР упершыню прымае ўдзел у юнацкім першынстве СССР, падрыхтаваная трэнерам Бокунам Г.М. і займае 4 месца.

У 1949 годзе кафедра БДАІФК зрабіла першы выпуск спецыялістаў па фехтаванні: А. Няпраўскі, В. Хрэнаў, М. Бабуліна, Б. Белякоў, В. Яфімава, М. Аскерка, У. Вярыга, Н. Марозава, А. Барташэвіч, якія былі накіраваны ў галіне рэспублікі, у вышэйшыя навучальныя ўстановы і ўключыліся ў работу па развіццю фехтавання ў рэспубліцы. Фехтавальшчыкі рэспублікі пачалі прымаць удзел у матчавых сустрэчах, міжведамасных спаборніцтвах першынствах Савецкага Саюза. У той час рэспубліка ўжо налічвала: Заслужанага майстра спорту СССР – 1 чал. (К. Булачка); Майстры спорту СССР – 3 чал (В. Булачка, Л. Болдырава, Р. Захараў; 1 разраду – 9 чалавек; П разраду – 13 чал.; Ш разраду – 19 чал. Нараўне з ростам спартыўнага майстэрства беларускіх фехтавальшчыкаў назіраецца і павелічэнне колькасці тых, хто займаецца у юнацкіх секцыях. Аб беларускіх фехтавальшчыках пачынае пісаць і спартовая прэса СССР. Ю. Дэксбах, Л. Воблікаў. два фехтавальшчыкі выконваюць нарматыў майстра спорту СССР (А. Аўсянкін, А. Разжывін).

У 1951 годзе ў Беларусі працуюць спартыўныя секцыі ўжо ў 9 юнацкіх школах: г.Мінск, Брэст, Гомель, Віцебск-2, Рэчыца, Баранавічы, Стоўбцы, Мазыр). Колькасць якія займаюцца ў БССР дасягае 1089 чалавек, з іх 505 – разраднікі.

У 1951 годзе Савецкі Алімпійскі камітэт стаў членам Міжнароднага Алімпійскага Камітэта (МАК), фехтавальшчыкі ўзмоцнена рыхтуюцца да ХУ Алімпійскіх гульняў. У ліку кандыдатаў у зборную каманду СССР: Г. Бокун, А. Аўсянкін, Л. Воблікаў, Ю. Дэксбах. У гэтым жа годзе ў складзе зборнай каманды СССР беларускія фехтавальшчыкі Г. Бокун, Ю. Дэксбах выязджаюць на спаборніцтвы ў г. Будапешт, Венгрыя і па выніках спаборніцтваў уключаны ў канчатковы склад Алімпійскай каманды СССР. У 1952 годзе на ХУ Алімпійскіх гульнях з-за адсутнасці міжнароднага досведу Г. Бокун фехтаваў да ¼ фіналу, Ю. Дэксбахвыбыў з папярэдніх спаборніцтваў. У 1953 годзе на першынстве СССР Р. Бокун заваяваў сярэбраны медаль.

У 1954 годзе на першынстве СССР званне чэмпіёна заваявалі: Г. Бокун, А. Аўсянкін, А. Разжывін (рапіра), А. Чарнушэвіч (шпага), а на рапірах сярод дзяўчат будучая чэмпіёнка свету, Алімпійскіх гульняў Таццяна Пятрэнка (Самусенка). 1955 годзе ў зборную каманду СССР былі ўключаны 6 беларускіх. спартсменаў (Ю. Дэксбах, А. Чарнушэвіч, А. Паўлоўскі, М. Батвіннік, І. Смушкевіч, А. Аўсянкін). . Чарнушэвіч, А. Паўлоўскі) заваёўваюць званне чэмпіёнаў СССР, а зборная каманда Беларусі займае 4 месца. На ХУ1 Алімпійскіх гульнях удзельнічалі два беларускія спартсмены А. Чарнушэвіч і А. Аўсянкін, які заняў 6 месца ў складзе каманды Г. Бокун. выязджаў у ролі старэйшага трэнера каманды шпажыстаў, Ю. Дексбах – майстар па зброі.

У 1957 годзе на Міжнародных сяброўскіх гульнях у г. Маскве А. Паўлоўскі заваяваў бронзавы медаль У гэтым жа годзе Указам Прэзідыума Вярхоўнай Рады СССР былі ўзнагароджаны Г. Бокун ордэнам “Знак пашаны”, А. Чарнушэвіч медалём “За працоўную доблесць”.

У 1958 годзе ў г. Мінску адбылася першая Міжнародная сустрэча БССР-Польшча. Польскія спартоўцы ўжо мелі досвед міжнародных сустрэч у параўнанні з намі, але ва ўпартай барацьбе сустрэча скончылася ўнічыю. У знак заахвочвання ўсесаюзная федэрацыя фехтавання выдзеліла 4 месцы беларускім спартсменам для ўдзелу ў Міжнародных спаборніцтвах у Германіі, г. Лейпцыгу. У выніку А. Чарнушэвіч – 1 месца, А. Паўлоўскі (абодва шпагі) – 3 месца, Т. Пятрэнка – 5 месца, А. Івашына (абедзве рапіры) – 6 месца. На Чэмпіянаце свету (Філадэльфія). А Чарнушэвіч (шпага) заваяваў бронзавы медаль.

У 1960 годзе былі створаны гарадскія, абласныя і Рэспубліканская федэрацыі фехтавання.

ГА «Беларуская федэрацыя фехтавання»
Рэгістрацыя ў Мінюсце: 27.07.1999 № 00216
Старшыня федэрацыі: Раманькоў Аляксандр Анатольевіч
Год абрання: 2005
Адрас: 220012 г.Мінск, вул. Фабрыцыуса 24/а.
Тэл/Факс: +375 (17) 310-34-18
E-mail: info@fencing.by
Сайт: http://www.fencing.by

Мінская гарадская арганізацыя ГА “Беларуская федэрацыя фехтавання”
Тэлефон: +375 (17) 212-99-17
Адрас: вул. В.Харужай, 13/61
Старшыня: Дзюмін Ігар Міхайлавіч

Спецыялізаваныя вучэбна-спартыўныя ўстановы, якія развіваюць фехтаванне ў г. Мінску

СДЮШАР №2″Дынама”
Адрас: г. Мінск Даўмана 23.
Віды зброі: Рапіра, Шпага.
Дырэктар школы: Крашэўскі Анатоль Міхайлавіч
Тэлефон: +375 (17) 334-58-04

СДЮШАР”ПРАФСАЮЗАЎ”
Адрас: Каліноўскага 55, Прыбудова да былога кінатэатра “Вільня”
Віды зброі: Рапіра, Шпага, Шабля.
Дырэктар школы: Зубюк Сяргей Дзянісовіч
Тэлефон: +375 (17) 281-34-08

БДУФК секцыя фітнес-фехтавання.
Адрас: пр-т Пераможцаў 107а
Віды зброі: Рапіра, Шпага, Шабля.
Галоўны трэнер: Ушакова Ірына Васільеўна

СШ №101 секцыя па фехтаванні
Адрас: пр-т Жукава 27
Віды зброі: Рапіра.
Дырэктар школы: Ляўкавец Ірына Уладзіміраўна
Тэлефон: +375 (17) 208-59-42

Секцыя паралімпійскага фехтавання
Адрас: вул. Герояў 120 дывізіі, 11
Мінская вобласць
Трэнер: Дзмітрый Андрэеў
Тэлефон: +375 (29) 648-22-47

“Спартыўны Камітэт Узброеных Cіл РБ”
Адрас: Пр. Незалежнасці 196
Віды зброі: Рапіра, Шпага, Шабля.
Тэлефон: +375 (17) 266-59-32